2. Do czego jest używany poliuretan?
3. Jakie są własności fizyczne i techniczne poliuretanu?
4. Czy dzięki izolacji poliuretanowej mogę oszczędzić?
5. Czy poliuretan zawiera dużo energii?
7. Jaka jest długość cyklu życia poliuretanu?
9. Czy izolacje poliuretanowe są produktami niebezpiecznymi?
10. Czy możemy pozwolić sobie na produkcję izolacji cieplnej z paliw kopalnych?
12. Czy izolacje poliuretanowe mogą być poddane recyklingowi?
14. W jaki sposób poliuretan pomaga aktywnie walczyć ze zmianami klimatu?
16. W jaki sposób można oszczędzać energię w wyniku stosowania poliuretanu?
17. Jakie są społeczno-gospodarcze dane dot. przemysłu poliuretanowego?
18. Jaka jest roczna produkcja poliuretanu?
19. Od kiedy poliuretan jest stosowany w lodówkach?
20. Jakie korzyści daje stosowanie poliuretanu w samochodach?
22. Czy niska “oddychalność” poliuretanu powoduje kondensację i pleśń w budynkach?
23. Co to jest diizocyjanian, MDI, TDI i poliol?
24. Jakie katalizatory są stosowane do produkcji poliuretanu?
25. Jakie środki spieniające są stosowane do produkcji poliuretanu?
26. Jakie retardanty są obecnie stosowane?
27. Czy poliuretan jest odporny na ciepło?
28. Gdzie można znaleźć izolacyjne produkty poliuretanowe?
Termin “izolacja poliuretanowa” obejmuje rodzinę materiałów izolacyjnych opartych na PUR (poliuretan) lub PIR (polizocyjanurat). Poliuretan powstaje w wyniku reakcji chemicznej diizocyjanianu z poliolem. W wyniku tej reakcji powstaje bezpieczna i wyjątkowo uniwersalna substancja, która może posiadać wiele różnych właściwości (sprężystość, elastyczność, sztywność), w zależności od składników, które zostały ze sobą połączone.
2. Do czego jest używany poliuretan?
Poliuretan posiada setki różnych zastosowań. Materiał jest tak uniwersalny, że może być zastosowany począwszy od izolacji dachu, a skończywszy na desce surfingowej. Ze względu na szeroki zakres zastosowań, ciągle pojawiają się nowe sposoby wykorzystania tego materiału i lista przeznaczenia stale rośnie. Aby dowiedzieć się więcej na temat zastosowania PU w budownictwie, wejdź na gdzie poliuretan może być zastosowany.
Poliuretan jest wokół nas w naszym codziennym życiu; krzesło, na którym siedzisz, łóżko, w którym śpisz, dom, w którym mieszkasz, samochód, którym jeździsz oraz niezliczone inne rzeczy, które używamy każdego dnia, zawierają najprawdopodobniej poliuretan.
PU jest materiałem uniwersalnym i pomaga chronić środowisko w wyniku oszczędzania energii.
Popularne zastosowania poliuretanu obejmują:
- Izolacje budowlane
- Lodówki i urządzenia chłodnicze
- Meble, materace
- Obuwie
- Przemysł samochodowy
- Powłoki i kleje
- Inne
3. Jakie są własności fizyczne i techniczne poliuretanu?
Własności fizyczne i techniczne pianek PIR/PUR są następujące:
- Doskonała izolacyjność – przy gęstości 40kg/m3tylko 4% objętości stanowi ciało stałe, 96% gaz decydujący o parametrach izolacyjnych, współczynnik przewodzenia ciepła może wynosić poniżej 0,020 W/mK
- Niska gęstość –niski ciężar materiału zmniejsza koszty transportu i ułatwia montaż
- Duża wytrzymałość mechaniczna – wysokie wartości parametrów mechanicznych sztywnej pianki PUR/PIR takich jak ściskanie, ścinanie czy rozrywanie mogą być dodatkowo powiększone przez połączenie z takimi materiałami osłonowymi jak blacha czy płyta cementowa
- Kompatybilność z większością materiałów spotykanych w budownictwie
- Możliwość przetwarzania w procesie ciągłym a także in-situ natrysk czy wtrysk
- Bardzo duża adhezja zapewnia silne połączenie z większością materiałów budowlanych
- Niska chłonność wody i przenikalność pary wodnej, którą można jeszcze zmniejszyć przez zastosowanie barier paroszczelnych
- Odporność na grzyby, pleśnie i gryzonie
- Odporność chemiczna na rozcieńczone ciecze alkaliczne i kwaśne i większość rozpuszczalników organicznych.
- Odporność ogniowa – nowoczesne poliuretany w odróżnieniu od ich poprzedników znanych w Polsce z przed wielu lat mają podwyższoną odporność ogniową a w pewnych przypadkach nawet uzyskują parametry niepalności.
4. Czy dzięki izolacji poliuretanowej mogę oszczędzić?
Zastosowanie sztywnej piany poliuretanowej (PIR/PUR) daje bardzo dobre efekty oszczędności energii. Izolacja termiczna wykonana z piany poliuretanowej jest bardzo stabilna i trwała w czasie – wytrzymuje zwykle tyle ile sam budynek. Jak się szacuje oszczędności w budownictwie mogą sięgnąć do 30 %. Spośród materiałów dostępnych na rynku pod względem izolacyjności i utylizacji, poliuretan przewyższa wszystkie inne materiały.
5. Czy poliuretan zawiera dużo energii?
Nie. Jeden kilogram izolacji poliuretanowej zawiera około 72 MJ1. To więcej niż wełna mineralna czy włókno drzewne, ale mniej niż polistyren. Jednak kilogram nie powinien być stosowany, jako jednostka porównawcza. Poliuretan ma bardzo niską przewodność cieplną i jest wyjątkowo lekki. Stąd dla tego samego zastosowania (np. na dachu płaskim), ciężar innych materiałów może być sześć do dziesięciu razy większy niż poliuretanu i łączna zawartość energii będzie znacząco większa.
1 Hammond, G and Jones, C (2008) Inventory of Carbon and Energy (ICE) Version 1.6a
6. Ile czasu zajmuje aby poliuretan zaoszczędził więcej energii od tej potrzebuje do jego wyprodukowania?
Ilość energii zużyta do wyprodukowania poliuretanu na jeden dom jest oszczędzana w czasie jednego roku, dzięki izolacji zapewnionej przez poliuretan.
7. Jaka jest długość cyklu życia poliuretanu?
Cykl życia poliuretanu zależy od zastosowania i rodzaju jaki został zastosowany. Dla normalnego zastosowania i użytkowania można oczekiwać okresów:
- Ponad 50 lat dla izolacji budynków
- Ponad 25 lat dla lodówek
- Ponad 20 lat dla zderzaków samochodowych
Cykl życia poliuretanu zwykle przewyższa długość czasu, na jaki był przewidywany.
Nie. Podczas, gdy jeden kilogram poliuretanu będzie droższy od wielu innych produktów, sytuacja się zmienia, gdy popatrzy się na koszt materiałów potrzebnych do uzyskania określonej wartości izolacji budynku lub jego elementu (dach, ścian itp.). Poliuretan jest wyjątkowo wydajny i dlatego grubość warstwy izolacyjnej jest mała. To zwiększa przychody ze sprzedaży lub wynajmu w przypadku budynków z wewnętrznymi okładzinami. Co więcej, nie ma potrzeby dokonywania większych zmian w przypadku budynków nisko energetycznych, które znacząco podnoszą koszty. Cieńsze ściany oznaczają mniejsze parapety, krótsze słupki i mniejsze dachy. Dzięki mniejszemu ciężarowi izolacja poliuretanowa wymaga mniejszej ilości akcesoriów mocujących, a konstrukcja budynku w wielu przypadkach może być lżejsza. Poliuretan nie osiada, gwarantuje wysoką wytrzymałość mechaniczną i redukuje koszty konserwacji. Wszystko to powoduje, że poliuretan jest bardzo wydajnym cenowo produktem
9. Czy izolacje poliuretanowe są produktami niebezpiecznymi?
Absolutnie nie. Poważne badania naukowe wykazały, że poliuretan jest bezpieczny i obojętny. Nie ma określonych wymagań dot. zdrowia lub bezpieczeństwa podczas montażu i użytkowania izolacji poliuretanowych w czasie całego okresu ich stosowania.
Obecnie izolacyjne produkty PU mają najniższy poziom emisji w pomieszczeniach spośród wszystkich materiałów izolacyjnych. Stąd w krajach, gdzie istnieją poziomy emisji substancji niebezpiecznych, izolacje PU (PUR i PIR) osiągają najwyższe klasy.
Należy zauważyć, że natryski pianki powinny być zawsze wykonywane przez wykwalifikowanych wykonawców.
10. Czy możemy pozwolić sobie na produkcję izolacji cieplnej z paliw kopalnych?
Wiele elektrowni używa paliwa kopalne do wytwarzania energii. W przypadku izolacji poliuretanowych ropa naftowa służy do zaoszczędzenia energii na pięćdziesiąt lat lub dłużej. Przez okres swojego cyklu życia, izolacyjne płyty poliuretanowe zaoszczędzą 100 razy więcej energii od energii, jaka była potrzebna do jej wytworzenia.
Poliuretanowe izolacje odpowiadają za zużycie mniej niż 0,04% światowej konsumpcji ropy naftowej.
Na koniec cyklu życia produktu wykonanego z poliuretanu, energia w nim zawarta może być odzyskana dzięki odpadowemu wykorzystaniu w elektrowniach, co przyczynia się do poprawy łącznego bilansu energetycznego
11. Czy do produkcji poliuretanu są stosowane materiały, które można poddać recyklingowi lub materiały odnawialne?
Tak. Poliol, który jest jednym z głównych surowców może być wytworzony z substancji opartych na roślinach takich, jak olej rycynowy, olej sojowy, glicerol i sacharoza lub poddające się recyclingowi materiały PET. Ich udział w gotowym produkcie może wynosić dzisiaj 20%. W najbliższych latach jest oczekiwany dalszy wzrost.
12. Czy izolacje poliuretanowe mogą być poddane recyklingowi?
Tak. Wolne od zanieczyszczeń izolacje poliuretanowe mogą być poddane recyklingowi. Odpady produkcyjne mogą być przerobione na inne produkty. Na przykład wysoce wytrzymałe płyty konstrukcyjne mogą być wykonane ze szlifowanych odpadów PU poprzez proces klejenia i sprasowywania.
Dzięki swojej trwałości, nieuszkodzone płyty izolacyjne mogą być ponownie wykorzystane w innych zastosowaniach.
Jednak nie zawsze recykling może być najlepszym rozwiązaniem z punktu widzenia ochrony środowiska. Recykling wymaga dużej ilości energii i dlatego w niektórych przypadkach najbardziej racjonalną opcją jest odzysk energii. W Unii Europejskiej jest to realizowane w zakładach przerabiających odpady na energię, w których wyłapuje się zanieczyszczenia produkując ciepło i energię elektryczną w wyniku procesu spalania. Zakłady przerabiające odpady na energię są elementem planu Unii Europejskiej, zmierzającym do 70-procentowego wykorzystania, poddania recyklingowi i odzyskania odpadów budowlanych
13. Jaka jest wydajność spopielania poliuretanu, jeśli wiele krajów Unii Europejskiej nie posiada odpowiednich urządzeń do odzyskiwania energii?
Sytuacja ulega poprawie. Istnieją już przepisy Unii Europejskiej, które łączą spopielanie z odzyskiem energii.
14. W jaki sposób poliuretan pomaga aktywnie walczyć ze zmianami klimatu?
Poliuretan pomaga aktywnie walczyć ze zmianami klimatu w różny sposób. Przykładowo, jako materiał o wyjątkowych parametrach izolacyjnych, w przypadku prawidłowego zastosowania poprawia efektywność energetyczną budynków i tym samym zmniejsza emisję węgla, która jest skutkiem ogrzewania (budynków). Innym przykładem stosowania poliuretanu są samochody. Producenci samochodów coraz bardziej kierują się w stronę poliuretanu, ponieważ nie tylko ładnie wygląda, ale także dlatego, że części z poliuretanu są lżejsze niż wykonane z innych materiałów i tym samym przyczyniają się do obniżenia zużycia paliwa i zmniejszenia emisji spalin.
15. W jaki sposób poliuretan jest może być określany jako „zrównoważony” jeśli jest produkowany z ograniczonych źródeł?
Poliuretan może być określany jako „zrównoważony”, ponieważ do jego wyprodukowania potrzeba mniej niż 0,1% światowego zużycia ropy naftowej, a jednocześnie pozwala zaoszczędzić do 100 razy więcej.
Poliuretany przyczyniają się do zrównoważenia poprzez swoje zastosowania, które, jak w przypadku izolacji i chłodnictwa, przyczyniają się do ochrony energii. Trwałość w długim okresie czasu oraz zachowanie poliuretanów oznacza, że materiał ma dłuższy okres życia (użytkowania) niż materiały alternatywne zwiększając wpływ poliuretanu na ochronę energii (w porównaniu ze zużyciem energii do jego produkcji).
16. W jaki sposób można oszczędzać energię w wyniku stosowania poliuretanu?
Eksperci oceniają, że izolacja budynków w sposób zgodny z optymalnymi standardami mogłaby zredukować światową emisję CO2 o 20%. Około 51 milionów kWh energii jest oszczędzane każdego roku w Unii Europejskiej w wyniku stosowania izolacji z poliuretanu.
17. Jakie są społeczno-gospodarcze dane dot. przemysłu poliuretanowego?
Podstawowe dane społeczno-gospodarcze dot. przemysłu poliuretanowego (MDI, TDI, poliole) są następujące:
- 23 000 firm
- 80 000 zatrudnionych
- Obroty na poziomie 150 miliardów euro
Dodatkowo, związane niebezpośrednio z przemysłem poliuretanowym działania biznesowe dotyczą 71 000 firm i 2,040 mln zatrudnionych. Większość firm związanych z przemysłem poliuretanowym to tzw. małe i średnie przedsiębiorstwa (MŚP). (żródło ISOPA)
18. Jaka jest roczna produkcja poliuretanu?
W Unii Europejskiej produkuje się ponad 2 miliny ton poliuretanu rocznie.
19. Od kiedy poliuretan jest stosowany w lodówkach?
Poliuretan jest stosowany w lodówkach od 1960 roku.
20. Jakie korzyści daje stosowanie poliuretanu w samochodach?
Poliuretan w samochodach zapewnia komfort, bezpieczeństwo i trwałość, a także zwiększa oszczędności paliwa, ponieważ części z poliuretanu są lżejsze niż wykonane z materiałów alternatywnych i tym samym przyczyniają się do zmniejszenia wagi samochodów oraz obniżenia zużycia paliwa. Poliuretan jest także wyjątkowo efektywny w przypadku izolacyjności akustycznej.
21. Czy poliuretan w mojej desce surfingowej jest taki sam jak w moim materacu? W jaki sposób ten sam materiał może być jednocześnie twardy i miękki?
Generalnie, wszystkie rodzaje poliuretanu należą do tej samej rodziny. Poliuretan powstaje w wyniku reakcji chemicznej na skutek połączenia diizocyjanianu i poliolu. Istnieje wiele rodzajów (odmian) tych dwóch substancji składników. Właściwości końcowego wyrobu (poliuretanu) zależą od tego, jakie rodzaje (odmiany) diizocyjanianu i poliolu zostaną zastosowane.
22. Czy niska “oddychalność” poliuretanu powoduje kondensację i pleśń w budynkach?
Nie. Koncepcja budynków nisko i zero energetycznych jednoznacznie wymaga od obudowy budynku, aby była szczelna w zakresie powietrza w celu uniknięcia niekontrolowanej wymiany powietrza z zewnątrz (http://www.asiepi.eu/wp-5-airtightness.html). Kondensacja może się faktycznie pojawić w warstwie materiału izolacyjnego o niskiej odporności na parę. Nie dotyczy to poliuretanu.
Co więcej, nawet w najgorszym przypadku (wymiana połowy objętości powietrza na godzinę), wentylacja odpowiada za odprowadzenie 95 % pary z domu z „oddychającymi” ścianami2. Masowa wymiana powietrza (wentylacja zamierzona wraz z przenikaniem powietrza) jest co najmniej 19 razy bardziej istotna niż „oddychalność” w kontrolowanym powstawaniu wilgoci, kondensacji na powierzchni, powstawaniu pleśni, roztocza i w konsekwencji kłopotów ze zdrowiem.
2 Cambridge Architectural Research Ltd. (CAR), Moisture transfer and the significance of breathability in buildings
23. Co to jest diizocyjanian, MDI, TDI i poliol?
Metylodifenylodiizocyjanian często nazywany jako MDI jest aromatycznym diizocyjanianen.
Toluenodiizocyjanian (TDI) jest także aromatycznym diizocyjanianen. Razem z poliolami, które są długimi łańcuchami alkohoeterowymi, ww. substancje chemiczne tworzą konstrukcję / podstawy poliuretanów.
24. Jakie katalizatory są stosowane do produkcji poliuretanu?
Jest ich dużo, najczęściej stosowane są sole metali i katalizatory aminowe
25. Jakie środki spieniające są stosowane do produkcji poliuretanu?
Obecnie najczęściej stosowanymi środkami spieniającymi jest woda i pentan. W przeszłości było dozwolone stosowanie CFC, ale obecnie nie ma takiej możliwości.
26. Jakie retardanty są obecnie stosowane?
Najczęściej stosowanymi retardantami, czyli substancjami przeciwpalnymi jest fosfor i substancje zawierające halogen.
27. Czy poliuretan jest odporny na ciepło?
W zależności od zastosowanych składników może być osiągnięta krótkotrwała odporność na temperaturę do 250°C.
28. Gdzie można znaleźć izolacyjne produkty poliuretanowe?
Większość izolacyjnych produktów poliuretanowych jest sprzedawana bezpośrednio firmom zajmującym się montażem, aby zapewnić najwyższy poziom jakościowy, a w ten sposób maksymalne oszczędności. Żeby pomóc firmie montażowej proponujemy odwiedzenie strony zawierającej dane firm w podziale na ofertę produktową.